Παραθέτω χωρίς σχόλια ένα απόσπασμα από την ομιλία τού εκ των τελευταίων Μεγάλων, επίτιμου προέδρου της ΕΔΕΚ, του γιατρού Βάσου Λυσσαρίδη, στην Τεχνόπολη στις 25/10, με αφορμή τα πενηντάχρονα της Κυπριακής Δημοκρατίας:
«… Για να διασφαλίσουμε ενότητα δράσης, πρέπει να προτείνουμε ως βάση λύσης το ομόφωνο ανακοινωθέν του Εθνικού Συμβουλίου του 2009 που προνοεί για λύση που πρέπει να διασφαλίζει την ενότητα του χώρου, του κράτους, της οικονομίας, των θεσμών, των βασικών ελευθεριών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα απαλλάσσει από εποίκους, κηδεμόνες και ξένη στρατιωτική παρουσία.
Αν θα υπάρξει αδιέξοδο, να είναι σαφής η διαφορά για να μην επιτρέπει στους παγκόσμιους Πιλάτους να νίπτουν τας βρώμικας χείρας.
Δυστυχώς, υπήρξαν παρεκκλίσεις. Να αναιρεθούν προτάσεις που συγκρούονται με τις πρόνοιες του ομόφωνου ανακοινωθέντος του Εθνικού Συμβουλίου (εκ περιτροπής Προεδρία, παρουσία εποίκων, διαρχία). Το δικαίωμα ιδιοκτησίας είναι αδιαμφισβήτητο. Το λιμάνι της Αμμοχώστου μπορεί να λειτουργήσει μόνο με εμπλοκή της κυπριακής κυβέρνησης.
Θέλουμε φιλία με όλους. Αμφίπλευρη. Θέλουμε ειρήνη. Βασισμένη στη δικαιοσύνη. Να προασπίσουμε τα δικαιώματά μας. Το Κυπριακό είναι θέμα εισβολής, κατοχής, εποικισμού.
Να καταγγείλουμε την Τουρκία σ' όλα τα διεθνή, περιφερειακά και εθνικά βήματα. Ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας προϋποθέτει συμμόρφωση στις ευρωπαϊκές αξίες και τα ευρωπαϊκά κεκτημένα. Δεν θα ανεχθούμε ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας a la carte. Δεν αντιτιθέμεθα, αλλά στηρίζουμε διεθνή διάσκεψη. Όμως με μόνο θέμα τη διεθνή πτυχή (κατοχή και εποικισμό) και με συμμετοχή μόνο κυβερνήσεων. Άλλωστε μόνο με τον τερματισμό της κατοχής θα αποκτήσουν οι Τουρκοκύπριοι ανεξαρτησία φωνής. Οι κίνδυνοι είναι ορατοί.
Και θα το επαναλαμβάνω φορτικά στον μητροπολιτικό χώρο. Όμαιμοι δεν ζητούν αλληλεγγύη. Απαιτούν συστράτευση.
Κι εγώ στα ενενήντα μου δεν ζητώ δικαιολογητικό απουσίας, αλλά στρατεύομαι.
«… Για να διασφαλίσουμε ενότητα δράσης, πρέπει να προτείνουμε ως βάση λύσης το ομόφωνο ανακοινωθέν του Εθνικού Συμβουλίου του 2009 που προνοεί για λύση που πρέπει να διασφαλίζει την ενότητα του χώρου, του κράτους, της οικονομίας, των θεσμών, των βασικών ελευθεριών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα απαλλάσσει από εποίκους, κηδεμόνες και ξένη στρατιωτική παρουσία.
Αν θα υπάρξει αδιέξοδο, να είναι σαφής η διαφορά για να μην επιτρέπει στους παγκόσμιους Πιλάτους να νίπτουν τας βρώμικας χείρας.
Δυστυχώς, υπήρξαν παρεκκλίσεις. Να αναιρεθούν προτάσεις που συγκρούονται με τις πρόνοιες του ομόφωνου ανακοινωθέντος του Εθνικού Συμβουλίου (εκ περιτροπής Προεδρία, παρουσία εποίκων, διαρχία). Το δικαίωμα ιδιοκτησίας είναι αδιαμφισβήτητο. Το λιμάνι της Αμμοχώστου μπορεί να λειτουργήσει μόνο με εμπλοκή της κυπριακής κυβέρνησης.
Θέλουμε φιλία με όλους. Αμφίπλευρη. Θέλουμε ειρήνη. Βασισμένη στη δικαιοσύνη. Να προασπίσουμε τα δικαιώματά μας. Το Κυπριακό είναι θέμα εισβολής, κατοχής, εποικισμού.
Να καταγγείλουμε την Τουρκία σ' όλα τα διεθνή, περιφερειακά και εθνικά βήματα. Ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας προϋποθέτει συμμόρφωση στις ευρωπαϊκές αξίες και τα ευρωπαϊκά κεκτημένα. Δεν θα ανεχθούμε ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας a la carte. Δεν αντιτιθέμεθα, αλλά στηρίζουμε διεθνή διάσκεψη. Όμως με μόνο θέμα τη διεθνή πτυχή (κατοχή και εποικισμό) και με συμμετοχή μόνο κυβερνήσεων. Άλλωστε μόνο με τον τερματισμό της κατοχής θα αποκτήσουν οι Τουρκοκύπριοι ανεξαρτησία φωνής. Οι κίνδυνοι είναι ορατοί.
Και θα το επαναλαμβάνω φορτικά στον μητροπολιτικό χώρο. Όμαιμοι δεν ζητούν αλληλεγγύη. Απαιτούν συστράτευση.
Κι εγώ στα ενενήντα μου δεν ζητώ δικαιολογητικό απουσίας, αλλά στρατεύομαι.
Μου 'παν: Γιατί διδάσκεις αντίσταση
Κάποιοι θα σκοτωθούν
Είπα: Μόνο έτσι κάποιοι θα
ζήσουν
Μου 'παν: Μιλάς για σκλαβωμένα
χώματα
Τα χώματα δεν νιώθουν
Είπα: Αυτός που δεν νιώθει
είσαι συ
Μου 'παν: Γιατί πονάς για τη
Χειμάρρα. Την έχεις δει
για μία μονάχα ώρα
Είπα: Γιατί την έχω δει
Μου 'παν: Γιατί ζητάτε από τον
Πενταδάκτυλο τους ξένους ν' αποδιώξει
Είπα: Εγώ δεν το ζητώ. Εγώ
χαράσσω ρότα για τον Άγιο
Ιλαρίωνα
Μου 'παν: Οι γενίτσαροι γίνανε
οι πιο φανατικοί σουλτανοτουρκοφάγοι
Είπα: Εγώ έχω ήδη μεγαλώσει
Μου 'παν: Σαν πας στη Σμύρνη
δεν θα 'βρεις ούτε έντομο
ελληνικό
Είπα: Πάρε την εκατοντάχρονη
Σμυρνιά και πες της το
Μου 'παν: Να διδαχθείς από την
Ιστορία
Επιβιώνουν όσοι πειθαρχούν
στους παγκόσμιους
άρχοντες
Είπα: Επιλέγω την
απειθαρχία.
Μου 'παν: Γιατί επιμένεις;
Σε δυο γενιές θα 'χεις
ξεχάσει την τωρινή
καταγωγή σου
Είπα: Δεν ζω στον
αυριανό τον χρόνο.
Τώρα ζω».
Κάποιοι θα σκοτωθούν
Είπα: Μόνο έτσι κάποιοι θα
ζήσουν
Μου 'παν: Μιλάς για σκλαβωμένα
χώματα
Τα χώματα δεν νιώθουν
Είπα: Αυτός που δεν νιώθει
είσαι συ
Μου 'παν: Γιατί πονάς για τη
Χειμάρρα. Την έχεις δει
για μία μονάχα ώρα
Είπα: Γιατί την έχω δει
Μου 'παν: Γιατί ζητάτε από τον
Πενταδάκτυλο τους ξένους ν' αποδιώξει
Είπα: Εγώ δεν το ζητώ. Εγώ
χαράσσω ρότα για τον Άγιο
Ιλαρίωνα
Μου 'παν: Οι γενίτσαροι γίνανε
οι πιο φανατικοί σουλτανοτουρκοφάγοι
Είπα: Εγώ έχω ήδη μεγαλώσει
Μου 'παν: Σαν πας στη Σμύρνη
δεν θα 'βρεις ούτε έντομο
ελληνικό
Είπα: Πάρε την εκατοντάχρονη
Σμυρνιά και πες της το
Μου 'παν: Να διδαχθείς από την
Ιστορία
Επιβιώνουν όσοι πειθαρχούν
στους παγκόσμιους
άρχοντες
Είπα: Επιλέγω την
απειθαρχία.
Μου 'παν: Γιατί επιμένεις;
Σε δυο γενιές θα 'χεις
ξεχάσει την τωρινή
καταγωγή σου
Είπα: Δεν ζω στον
αυριανό τον χρόνο.
Τώρα ζω».
